མི་ཚེའི་གོང་ཐང་།
(མཁས་དབང་གཉའ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།)
མཁས་པའི་དབང་པོ་གཉའ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་ནི་ཕྱི་ལོ༡༩༥༠ལོར་མཚོ་སྔོན་ ཞིང་ཆེན་བཱ་ཡན་རྫོང་རྩ་བ་ཡུལ་ཚོའི་གཉའ་ཚང་ཞེས་པའི་བོན་ཁྱིམ་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཏུ་འཁྲུངས། ༡༩༧༡ལོ་ནས་༡༩༧༤ལོའི་བར་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོར་སློབ་གཉེར་མཛད་པའི་རིང་ལ། སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་དང་སྒྲ་སྙན་ངག་གིས་གཙོས་པའི་ཁ་བ་རི་བའི་རིག་གནས་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་རིགས་གཞན་དང་གཞན་གྱི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པ་དང་།གཏན་ཚིགས་རིག་པ། ཚིག་རྒྱན་རིག་པ། སྐད་བརྡ་རིག་པ་སོགས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་རིག་པའི་གནས་མཐའ་དག་ལ་ཐོས་དོན་རྒྱུད་ལ་སྦྱོར་བའི་ཐོས་བསམ་རྣལ་མ་མཛད། སྐྱེས་ཐོབ་རིག་པའི་རྣོ་དབལ་དང་བསྲེག་བཅད་བརྡར་བའི་དཔྱད་སྟོབས་ཀྱིས་དྲངས་ པའི་རྣམ་དཔྱོད་ལ་བརྟེན་གནས་རང་གཞན༌ཐུན་མོང་རིག་པའི་གནས་མཐའ་དག་གི་མཐར་ཐུག་ ལྟ་བའི་འདུས་མདོ་རོ་གཅིག་ཏུ་མཐུན་པར་ངེས་པ་རྙེད།
༡༩༧༤ལོར་ཁོང་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ནས་མཐར་ཕྱིན་རྗེས། རིམ་པ་གོང་མའི་མངགས་བཀོད་ལྟར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ནུབ་མི་རིགས་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲྭར་ཕྱིར་ཕེབས་ནས།བློ་གསལ་ངང་མོ་འབུམ་ཕྲག་རིགས་གནས་བཅུད་ཀྱིས་གསོ་བའི་དགེ་རྒན་གྱི་འགན་ཕྲག་ཏུ་བཞེས། བགྲང་བྱ་ལྔ་ལྷག་གི་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་བྱ་བའི་ཡུན་ལ་ཁོང་གིས་བྱ་བ་ཐབས་ཅད་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་བའི་རྟག་སྦྱོར་གྱི་བརྩོན་པ་ནམ་ཡང་དོར་མ་མྱོང་ལ། མཁས་པའི་བྱ་བ་གསུམ་གྱིས་ལོ་དང་ཟླ་བའི་ཚེས་ཞག་རེ་རེ་བཞིན་ཕར་བསྐྱལ་བས་ལས་རོགས་དགེ་རྒན་གཞན་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་གི་བསྟོད་ཚིག་དྲི་མེད་ལྷ་རྫས་དར་དཀར་རིང་མོ་ཁོང་གི་མགུལ་དུ་བསྒྲོན། རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་དམིགས་ནས་ཁོང་ལ་དགེ་རྒན་རྐང་འཛིན་པའི་མཚན་སྙན་བསྩལ། སློབ་གྲྭ་དེ་གར་སྔ་གཞུག་ཏུ་སློབ་རིམ་གསུམ་ལྷག་དུ་བོད་ཡིག་འཛིན་གྲའི་སློབ་ ཁྲིད་ཀྱི་འགན་བཞེས་ཏེ། དགེ་རྒན་གཞན་དག་དང་མཉམ་དུ་ལོ་བཞི་ལྔ་ཙམ་གྱི་རིང་ལ་ཚད་མཐུན་ཤེས་ལྡན་པ་རབ་དང་རིམ་པར་བསྐྱེད་བསྲིངས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་དུ་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཕྱུག་པའི་ན་གཞོན་དགེ་རྒན་བརྒྱ་ལ་ཉེ་བ་གསོ་སྐྱོང་བྱས།ཁོང་གིས་སློབ་གྲྭ་དེར་བོད་ཡིག་གི་སློབ་དེབ་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་དམིགས་ནས་བྲེལ་ཟིང་ཆེ་བའི་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ཐུན་གསེང་ གི་ཁོམ་པ་དག་བདེ་སྤྱད་ནས་ངལ་བ་ཁྱད་གསོད་དང་དཀའ་བ་དང་དུ་བླངས་ནས་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ཚོད་དང་བསྟུན་པའི་སློབ་དེབ་《བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པ་》སོགས་ རྩོམ་སྒྲིག་ཀྱང་མཛད། ༡༩༧༧ལོར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་སྐབས་ལྔ་པའི་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་འཐུས་མིར་བདམས་ཤིང་། ༡༩༧༨ལོར་མཚོ་ནུབ་མི་རིགས་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་ཕུལ་བྱུང་ཅན་དང་། མཚོ་ནུབ་ཁུལ་སློབ་གསོ་འཐབ་ཕྱོགས་སྟེང་གི་དགེ་རྒན་སྔོན་ཐོན་ཅན་ལ་བདམས། ༡༩༧༩ལོར་ཟླ་༩པར་ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆན་མོའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སྐད་ ཡིག་ཚན་ཁག་གི་བོད་ཡིག་ཞིབ་ལཇུག་སློབ་མར་རྒྱུགས་འཕྲོད་དེ་བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་རག་པ་དང་ཚིག་རྒྱན་རིག་པ་ལ་ཆེད་གཉེར་གྱིས་ཞིབ་འཇུག་གནང་ནས། ༡༩༨༢ལོར་རབ་འབྱམས་པ་སྟེ་རྒྱ་སྐད་ཀྱི་ཧྲུའོ་ཧྲི་ཞེས་པའི་དམ་བཅའ་བཞག་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་སློབ་གྲྭའི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཁོང་གི་སྐྱེས་སྦྱངས་རིག་པའི་ཟབ་ཚད་ལ་དམིགས་ཏེ་སློབ་གྲྭ་དེ་གར་དགེ་རྒན་དུ་བསྐོས་ནས། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཚན་ཁག་ཏུ་དངོས་གཞི་ཚན་ཁག་གི་སློབ་མ་རྣམས་ལ་བོད་ཀྱི་སྙན་ངག་དང་ཚིག་རྒྱན་རིག་པའི་དཔེ་ཁྲིད་གནང་ཞོར་དུ་《བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་ཨ་མདོའི་བཀླག་གདངས་ཆེ་ལོང་ཙམ་བརྗོད་པ་》ཞེས་པ་སོགས་དཔྱད་རྩོམ་དུ་མ་《མཚོ་སྔོན་སློབ་གསོ་》སོགས་དུས་དེབ་ཁག་ཏུ་སྤེལ་ཞིང་། བརྩམས་དཔེ་《སྙན་ངག་གི་རང་མདངས་གསར་པ་》ཞེས་པ་ཀན་སུའུ་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་པར་དུ་བསྐྲུན། བརྩམས་དཔེ་འདིས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་སྙན་གཞུང་ལ་ལྟ་བ་གསར་པ་དང་།རིགས་ལམ་གསར་པ།ཐབས་ལམ་གསར་པ་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལེགས་པར་བརྟག་ཅིང་དཔྱད་དེ། བོད་ཀྱི་ཚིག་རྒྱན་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་སྟོང་ཆ་མང་པོ་ཞིག་ཡོངས་སུ་བསྐངས་པ་སོགས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ལ་དམིགས་ནས་༡༩༩༡ལོར་ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་གླིང་གིས་བརྩམས་དཔེ་ཕུལ་བྱུང་ཅན་གྱི་བྱ་དགའ་གནང་། ད་དུང་དགེ་རྒན་གཞན་པ་དང་མཉམ་དུ་《སྙན་ངག་གི་དཔེར་བརྗོད་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་》ཞེས་པ་རྩོམ་སྒྲིག་གནང་ཞིང་གླེང་གཞི་ཡང་ཡིག་འབྲུ་ཚིག་ཁྲི་ལྷག་ལ་ཉེ་བ་མཛད། 《མིག་རྒྱང་》དང་《ནོར་》ཞེས་པའི་ལྷུག་རྩོམ་རྣམས་《ཉི་གཞོན་》དུས་དེབ་དང་ཀྲུང་ དབྱང་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་དཔར་བསྐྲུན་བྱས་པའི་《རྩཱ་ཐང་གི་ཞོགས་པའི་ གླུ་དབྱངས་》སོགས་དུས་དེབ་སྟེང་སྤེལ་ཞིང་།དེ་ལས་《མིག་རྒྱང་》ཞེས་པ་སློབ་གྲྭ་ ཆེན་མོ་དག་གི་བོད་ཀྱི་དུས་རབས་རིམ་བྱུང་གི་རྩོམ་ཡིག་ཅེས་པའི་སློབ་དེབ་ཁྲོད་ དུ་བདམས་བཀོད་བྱས།
༡༩༨༥ལོར་བྱ་བའི་ལས་གནས་ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་ གླིང་དུ་སྤར་ཏེ་མི་རིགས་ཚན་ཁག་ཏུ་དགེ་རྒན་གྱི་བྱ་བ་བསྒྲུབས། ལོ་ངོ་དྲུག་ལྷག་གི་རིང་ལ་སློབ་མ་རྣམས་ལ་སྙན་ངག་དང་ཚིག་རྒྱན་རིག་པ། བརྡ་སྤྲོད་རིག་པ་སོགས་ཀྱི་དཔེ་ཁྲིད་གནང་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་སོ་སོའི་སྟེང་དུ་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་བ་འབོར་ཆེན་ཞིག་བསྐྱེད་བསྲིངས་བྱས། ༡༩༨༧ལོའི་ཟླ ༩པ་ནས་༡༩༨༨ལོའི་ཟླ་༡པོའི་བར་ལ་ཕྱི་གླིང་སློབ་གཉེར་བ་སྐོར་ཞིག་ལ་བོད་ཡིག་དཔེ་ཁྲིད་གནང་སྟེ་རྒྱལ་ཕྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཤེས་ལྡན་པ་སྐོར་ཞིག་གསོ་སྐྱོང་གནང་། དེའི་བར་ལ་ལས་ཞོར་གྱི་ཁོམ་པ་བེད་སྤྱད་ནས་བྲིས་པའི་《དེ་བོད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་ལ་དཔྱད་པ་》དང་《བོད་སྐད་ཀྱི་ཚིག་ཕྲད་ཀྱང་འང་ཡང་གསུམ་གྱི་བཀོལ་སྟངས།》 བོད་སྐད་ཀྱི་སྒྲ་གདངས་ཀྱི་གནད་དོན་འགའ་བཤད་པ་《མེ་ལོང་མའི་ལེའུ་དང་པོར་ཅུང་ཙམ་དཔྱད་པ་》བཅས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་དཔྱད་རྩོམ་རྣམས་དང་ལྷུག་རྩོམ་《ཁྱི་》ཞེས་པ་དང་སྙན་ངག་རིང་མོ་《ཁ་བའི་རྡུལ་མང་བརྩེགས་པ་ལ་ཁོང་ནང་སྙིང་བས་ཀྱང་གཅེས་པར་འཛིན་པའི་གདོང་ལྔའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་འདས་ཚིགས་ཀྱི་ཞུ་མཆིད》ཅེས་པ་དང་《ཤིས་ཚིག་བཀྲ་ཤིས་འབོད་པའི་དུང་དཀར་གཡས་སུ་འཁྱིལ་བའི་སྒྲ་དབྱངས་》སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་བརྩམས་ཆོས་རྣམས་སོ་སོར་《བོད་ལྗོངས་ཞིབ་འཇུག་》དང་《མཚོོ་སྔོན་སློབ་གསོ།》《བོད་ལྗོངས་སྒྱུ་རྩལ།》《མི་རིགས་སྐད་ཡིག་བྱ་བ།》《རྩེར་སྙེག་》སོགས་དུས་དེབ་ཁག་དང་དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ཀྱི་མཇུག་རྣམས་སུ་བཀོད་ཡོད། སྐབས་དེར་《བརྡ་སྤྲོད་ཉི་ཤུ་པ་རྩ་འགྲེལ་》སོགས་གནའ་དཔེ་སྐོར་ལ་ཞུ་དག་དང་གཏན་འབེབས། གླེང་གཞི་མཛད་པ་སོགས་ཀྱི་འགན་ཡང་ཁུར། ༡༩༨༧ལོར་ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་གླིང་དུ་ཐོད་བརྒལ་གྱིས་སློབ་དཔོན་གཞོན་པའི་ལས་ཐོབ་བླངས་ཤིང་། ལོ་དེར་གྲོང་ཁྱེར་ཁྲིན་ཏུའི་མཐུན་སྒྲིལ་དཔེ་བཟང་མི་སྣར་བདམས། ༡༩༨༨ལོར་ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་གླིང་གིས་ཁོང་ལ་སློབ་ཁྲིད་འབྲས་བུ་ཕུལ་བྱུང་ཅན་གྱི་མཚན་སྙན་གནང་ཞིང་། ༡༩༨༩ལོར་རྒྱལ་ཁབ་སློབ་གསོ་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་། མི་དོན་ཅུས། ཀྲུང་གོ་སློབ་གསོ་བཟོ་ཚོགས། རྒྱལ་ཡོངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་བཅསཀྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་དགེ་རྒན་ཕུལ་བྱུང་ཅན་གྱི་མཚན་སྙན་དཔང་ཡིག་དང་བཅས་པ་གནང་ནས་ཁོང་གི་གྲུབ་འབྲས་གཟེངས་སུ་བསྟད། ༡༩༩༡ལོའི་ཟླ་༧པར་ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་གླིང་ནས་བྱ་བའི་ལས་གནས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ ཆེན་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་དུ་སྤོས་ཏེ། བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་ཞིབ་འཇུག་གི་བྱ་བའི་འགན་ཁུར་བའི་རིང་ལ་《བོད་སྤྱི་འགྲོས་ཀྱི་སྐད་གདངས་དང་ཐ་སྙད་ཀྱི་གཞི་རྩའི་མ་ལག་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་》དང་《བརྡ་སྤྲོད་ཐད་ཀྱི་གནད་དོན་འགའ་ཞིག་གི་རྙོག་མ་ བགྲུང་བྱེད་ཀེ་ཏ་ཀའི་ནོར་བུ།》 《སྙན་ངག་ལ་འཇུག་པའི་མྱུར་ལམ་།》 《ས་པཎ་གྱི་རྩོམ་གཤིས་རྣམ་བཤད་》ཅེས་པ་སོགས་ཡིག་འབྲུ་དགུ་ཁྲི་ལྷག་ལ་ཉེ་བའི་ དཔྱད་རྩོམ་རྣམས་《རྩེར་སྙེག་》དང་《ཀྲུང་གོའི་བོད་ཀྱི་ཤེས་རེག་》 《མཚོ་སྔོན་སློབ་གསོ་》སོགས་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་རིགས་གཞུང་དུས་དེབ་ དག་ཏུ་སྤེལ་ནས། བོད་དཀྱི་ཤེས་རིག་ཞིབ་འཇུག་གླིང་གི་དཔྱོད་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་བའི་བག་ཆགས་ཟབ་ མོ་བཞག ༡༩༩༣ལོར་མཚོ་སྔོན་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་གིས་ཁོང་ལ་ཞིབ་འཇུག་པ་གཞོན་པའི་ལས་ཐོབ་གནང་ཞིང། དེ་དང་བསྟུན་ནས་མཚོན་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཀྱང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཆེད་གཉེར་ལག་རྩལ་པ་ཕུལ་བྱུང་ཅན་གྱི་མཚན་སྙན་དཔང་ཡིག་དང་བཅས་པ་གནང། ༡༩༩༣ལོའི་ཟླ་༡༢པར་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་ཁོང་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཞིབ་ འཇུག་བྱ་བའི་ཕྱག་རྗེས་མངོན་གསལ་བླངས་པར་ཆེད་དུ་གཟེངས་བསྟོད་གནང་ཆེད་སྲིད་ གཞུང་གིས་གནང་བའི་དམིགས་བསལ་པོགས་སྣོན་གྱི་བདག་རྐྱེན་ཡང་མཛད། ལོ་དེའི་ལོ་མཇུག་ཏུ་སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་གནས་སྐབས་གདན་ཞུས་ལྟར་དེ་གར་ཕེབས་ནས་རྩོམ་སྒྲིག་གི་བྱ་བ་ལོ་ངོ་གསུམ་བསྒྲུབས་པའི་རིང་ལ། 《གནས་ཡིག་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་》དང་《རིན་གཏེར་སྨན་ཡིག་གཅེས་བཏུས།》 《བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྤྱི་དོན་པད་མ་ར་གའི་ལྡེ་མིག་》 《རྩ་རླུང་འཕྲུལ་འཁོར།》 《སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་རྣམ་ཐར།》 《བོང་སྟག་ལོ་རྒྱས་མཐོང་བ་དོན་ལྡན་འཇུག་ངོགས།》 《དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ གྱི་གསུང་རྩོམ་པོད་དང་པོ་》བཅས་ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་ཚོ་སུམ་བརྒྱ་ལ་ཉེ་བའི་དཔེ་ཆའི་མ་ཕྱི་པོད་བཅུ་གསུམ་ལྷག་རྩོམ་སྒྲིག་གནང་ཞིང་《མཚོ་བྱུང་ངག་གི་ཕོ་ཉ་བྱོན་པའི་ཚུལ་》སོགས་ཡིག་འབྲུ་ལྔ་ཁྲི་ལོངས་པའི་དཔེ་ཆའི་དཔྱད་གཏམ་ཡང་བྲིས་གནང་མཛད། ༡༩༩༦ལོའི་ཟླ་༡༢པར་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གི་རེ་ཞུས་ལྟར་བྱ་བའི་ལས་གནས་དེ་གར་སྤོས་ཏེ་ད་ལྟའི་བར་དུ་《སྦྲང་ཆར་》དུས་དེབ་ཀྱི་གཙོ་སྒྲིག་པ་དང་ཞུས་ཆེན་གཞོན་པའི་འགན་བཞེས་ཏེ་ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་ཚོ་གོ་བརྒྱད་ལྷག་ལོངས་པའི་སྦྲང་ཆར་དུས་དེབ་སྐོར་ཞིག་ལ་རྩོམ་སྒྲིག་གནང་སྟེ་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་སྤྱོར་ཚུལ། ཚིག་གི་སྡེབ་སྤྱོར། ངག་གི་བརྗོད་སྟངས་ཡན་ཆད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་མཚོན་ཐབས་རྣམས་ལ་གང་མཁོའི་དབྲི་སྣོན་གྱིས་དག་མཅོས་མཛད་པས་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད། མཚོནསྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དུ་རྩོམ་སྒྲིག་གི་བྱ་བ་མཛད་པའི་ཞོར་དུ་གཟའ་ཉི་མའི་ངལ་གསོའི་ཁོམ་གསེང་བེད་སྤྱད་དེ་ན་གཞོན་ཡོན་ཏན་ཅན་སྐོར་ཞིག་ལ་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པའི་དཔེ་ཁྲིད་ཀྱང་གནང་བཞིན་ཡོད། ༡༩༩༨ལོའི་ཟླ་༣པར་ཁོང་གིས་ཞང་ཀང་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པའི་འགན་བཞེས་གནང་བ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་མི་ཚེ་ཧྲིལ་པོར་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སློབ་གསོའི་བྱ་གཞག་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བས། གངས་ཅན་ཤེས་རིག་དབྱིག་གི་གན་མཛོད་དུ་རིག་པའི་ནོར་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་གྱ་ནོམ་པ་བསྐྲུན་ཞིང་ཡོན་ཏན་དྲི་ཞིམ་འདབ་བརྒྱ་སྡུག་གུར་བཀྲ་ལ། བཅུད་ལྡན་རོ་བརྒྱའི་འབྲས་བུ་ཁུར་དུ་ལྕི་བས་ཤེས་ལྡན་འདབ་ཆགས་མ་བོས་རྟག་ཏུ་མགྲོན་དུ་ཁུག་བཞིན་པ་འདི་ལགས། ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ལ་རྩོམ་སྒྲིག་ཞུ་དག་གི་སྐོར་ཕུད་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པའི་སྐོར་དང་། སྐད་བརྡ་རིག་པའི་སྐོར། སྙན་ངག་དང་ཚིག་རྒྱན་རིན་པའི་སྐོར། ཡུལ་ཆོས་གོམས་གཤིས་ཀྱི་སྐོར། དཔེ་ཆའི་དཔྱད་གཏམ་གྱི་སྐོར་བཅས་སྐོར་ཚོ་ཆེན་པོ་ལྔ་འདུས་ཤིང་བསྡོམས་པས་ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་བདུན་སྟོང་ལྷག་ཡོད། གཉའ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་ནི་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ལས་གང་ལའང་ལྟ་བ་རྣམ་དག་གིས་གཞི་བཟུང་ཞིང་ཀུན་སློང་གཙང་མས་རྒྱུད་བསྐུལ་ཏེ། བདེན་དྲང་གཏམ་གྱིས་བླང་བྱ་དང་དོར་བྱའི་འཇུག་ལྡོག་གི་གནས མ་འདྲེས་པར་སྟོན་པར་དགའ་ཞིང་། བརྟག་པར་བྱ་བའི་གནས་གང་ལའང་རིགས་པས་དཔྱད་བཟོད་དུ་གྲུབ་པའི་བདེན་ཚིག་རེ་ འཇོག་པ་ཡིན་པས།
ཁོང་གི་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་སྟངས་ལ་མཚོན་ནའང་བརྩེ་དུང་ཕྱོགས་རིས་དང་དགའ་མོས་དད་ཕྱོགས་ཀྱིདབང་དུ་མ་སོང་བར། གཟུར་གནས་དྲང་བདེན་དང་འཆར་འགོད་དམིགས་གཏད་ཀྱིས་དོན་གྱི་ཟབ་གནད་འབྱིན་པར་སྤྲོ་ཞིང་། བྱ་སླ་བའི་སྐོར་དང་དོན་དག་སྤྱིར་བཏང་བའི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར། དོན་ཆེན་གནད་འགག་གི་སྐོར་དང་ཆོད་དཀའ་བའི་གནད་ཟམ་མོར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་རྒྱར་སྤྲོ། བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་ངོས་ནས་བཤད་ནའང་། དོན་གྱི་སྙིང་པོས་དབེན་པའི་ལབ་གླེང་གི་སྤྲོས་པའི་སྐབས་ཡེ་ནས་མེད་པར་བརྟག་ པར་བྱ་བའི་གནས་ལ་བརྟག་པ་དོན་མཐུན་དང་དཔྱད་པ་ཚུལ་མཐུན་གྱི་སྒོ་ནས་དོན་གྱི་ བརྡར་ཤ་གཅོད་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་ལ། འགའ་ཞིག་་ལྟར་བསྒྲུབས་ཟིན་སྒྲུབ་པ་དང་བཏགས་ཟིན་འཏག་པ་མ་ཡིན་པས་ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་གང་ཞིགཡིན་ཀྱང་མཐོང་ཐོས་གསར་པའི་གཏམ་གིས་གཟུར་གནས་དཔྱོད་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྲོ་བ་ངང་གིས་འདྲེན་པར་བྱེད་ཅིང། ཚིག་དོན་གང་གི་ཆ་ལའང་ཀློག་པ་པོ་ཀུན་ཡིད་ཆེས་བློ་ཁེལ་བའི་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་ཐོན་ཡོད་ལ། ལུང་རིགས་ཀྱི་རྒྱབ་དཔུང་བཙན་ཞིང་དོན་གྱི་གཏིང་ཟབ་པ། དོན་གྱི་ཟབ་གནད་དབྱུང་ཞིངབྱེ་བྲག་གི་གསལ་ཆ་ཐོན་པས། བློ་ཆུང་བློ་ཡི་ཁུང་བུར་རིན་ཆེན་དང་པོའི་གཏེར་དང་བློ་དམན་ཡིད་ཀྱི་མུན་པར་སྣང་གསལ་མར་མེ་བཞི་བརྗོད་དོན་གསལ་རྗེན་དུ་སྟོན་པ་སོགས་ཐུན་མོང་ལ་མེད་པའི་ཁྱད་ཆོས་མང་པོ་ཡོད། བརྗོད་བྱེད་ཚིག་གི་ཆ་ནས་ཀྱང་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་སྦྱོར་ཚུལ་རྣམས་ལ་ནང་བྱན་ཆུད་པས་གཟུར་གནས་མཁས་པས་བརྟག་ན་དོན་བཟང་བ། བློ་བར་མས་ཉན་ཡང་གོ་སླ་བ། ཚིག་གི་སྤྲོས་པ་བསྐྱུངས་པས་གནད་འདུས་ལ་འཛིན་བདེ་བ། རན་ལ་འབྲེལ་ཆགས་པ་སོགས་ཀྱི་ཚིག་སྦྱོར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཉམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཕྱུག ཁོང་གི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སློབ་གསོའི་བྱ་གཞག་ལ་ཉམ་ང་བ་དང་བག་ཚ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་པར་རང་དོར་གཞན་ཕན་གྱི་ལྷག་བསམ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྒོ་ནས་ཉིན་ཞག་འཁོར་མོ་ཡུག་ཏུ་བརྩོན་པའི་སྦྱོར་བ་དང་དུ་བླངས་ཤིང་། མི་ཚེའི་དཀའ་སྡུག་མཐའ་དག་བདག་གིར་བྱས་ཏེ་དུས་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་རིགས་སློབ་གསོའི་ཕྱོགས་ལ་རང་གི་སྟོབས་ཤུགས་མཐའ་དག་འབུལ་བར་དམ་བཅས་པའི་སྙིང་ སྟོབས་དགུ་འགྱུར་གྱི་སྤོབས་པའི་རི་མོ་མི་འགྱུར་སྙིང་གི་དབུས་སུ་འབྲི་བཞིན། དེ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ལྷུར་མཛད་བཞིན་ཡོད་པས་ན། ད་ལྟ་རང་རེའི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཀྱི་རྩ་ཁམས་ན་ཟུངས་ཁྲག་གསར་པའི་འཚོ་བཅད་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཞིང་། ལང་ཚོའི་བཀྲག་མདངས་ད་དུང་སྔར་མེད་གསར་དུ་ངོམས་བཞིན་པ་འདིའང་ཁོང་དང་ཁོང་ལྟ་བའི་གཞུང་དོན་ལ་སེམས་དཔའ་བའི་གཟུར་གནས་དཔྱོད་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་མིན་ཞེས་སུ་ཞིག་གིས་བསྙོན་འདིང་བར་བྱེད། མདོར་ན་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་གི་བྱ་གཞག་ཐམས་ཅད་མི་ཉམས་ཡར་ངོའི་ཟླ་ལྟར་ འཕེལ་བ་ལ་ནམ་ཡང་ཕྱར་བ་གྲུ་འདེགས་ཀྱང་ནུས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཐོན་བཞིན་མཆིས་སོ།།
ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་དུ་གཟིགས་སྐོར་གནང་བཞིན་པ།
ཐའེ་རྒྱལ་ཁབ་སོགས་སུ་གཟིགས་སྐོར་ལ་ཕེབས་སྐབས།
《ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས།》༢༠༠༥ལོའི་དེབ་བཞི་པའི་སྟེང་ནས་རྟོགས་ལྡན་ཚུལ་བློ་ནས་གློག་ཀླད་དུ་གཏགས་བཅུགས་བསྩལ།