ལིག་མི་རྐྱའི་ཚོགས་གཙོ་བསྟན་འཛིན་དབང་རྒྱལ་མཆོག
ཨ་རིར་ཡོད་པའི་ལིག་མི་རྐྱའི་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་དབུ་འཛིན་བསྟན་འཛིན་དབང་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེ་ནི། ཡབ་བྱམས་པ་བསྟན་དར་དང་། ཡུམ་ཡེ་ཤེས་ལྷ་མོ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་རབ་བྱུང་༡༦པའི་ལྕགས་བྱ་ལོའི་བོད་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པ། སྤྱི་ལོ༡༩༦༡ལོའི་ཟླ༥པའི་ཚེས་གཅིག་ཉིན་རྒྱ་གར་ཨ་འབར་སརAMRITSARདུ་སྐུ་འཁྲུངས། དེ་ནས་དགུང་ལོ་དགུའི་བར་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཞིང་་ལྟོ་གོས་བཙལ་ཆེད་ས་གནས་ངེས་མེད་དུ་ཕྱིན་ནས་གནས་སྡོད་བྱས། དེ་རྗེས་དགུང་ལོ་བཅུ་པའི་ཐོག་༼༡༩༧༡༽ལོར་བོན་གཞིས་སྨན་རི་དགོན་དུ་འབྱོར་ནས་རྒན་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་མཚན་གྱི་སྐུ་མདུན་དུ་བསྡད་ཅིང་། དེ་བཞིན་ལུང་དཀར་དགེ་སློང་གི་དྲུང་ནས་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་གཞི་མ་འབྲི་ཀློག་གཉིས་ལེགས་པར་སྦྱངས། དེ་རྗེས་དགུང་ལོ་བཅོ་ལྔའི་ཐོག་༧ཞྭ་དཀར་བསྟན་པའི་གཙུག་ནོར་༧སྐྱབས་རྗེ་༧སྨན་རིའི་ཁྲི་འཛིན་སོ་གསུམ་པ་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་ཉི་མ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དྲུང་ནས་གཙང་གཙུག་གི་སྡོམ་པ་མནོས།
དེ་ནས་སྐྱབས་རྗེ་སྨན་རིའི་དཔོན་སློབ་ཐུ་བོ་༧ཡོངས་འཛིན་སངས་རྒྱས་བསྟན་འཛིན་གྱི་དྲུང་ནས་ཐོག་མར་སྙན་བརྒྱུད་འཕོ་ཁྲིད་སོགས་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཞང་ཞུང་སྙན་བརྒྱུད་བཀའ་རྒྱུད་སྐོར་བཞི་ཆ་ལག་རྣམ་ཐར་དང་བཅས་པ་ཉམས་རྒྱུད་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་སོགས་ཀྱི་ཁྲིད་ལུང་དབང་གསུམ་ཞུས་ཤིང་། སྐབས་བབས་ཀྱི་སེམས་སྦྱོང་ཐུན་མཚམས་གཅད་རྒྱུ་སོགས་ཆགས་མེད་དང་སྐབས་དེར་རིགས་དྲུག་རང་སྦྱོང་གི་གདམས་པ་ཉིན་ཉེར་གཅིག་དང་མུན་མཚམས་ཞག་ཞེ་དགུ་སོགས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་གནང་།
དེ་རྗེས་༡༩༤༨ལོར་སྐྱབས་རྗེ་༧སྨན་རིའི་ཁྲི་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ཐུགས་བསྐྱེད་གཟེངས་མཐོའི་སྒོ་ནས་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཤད་སྒྲུབ་སློབ་གཉེར་འདུས་སྡེ་དབུ་བཙུགས་གནང་བ་ལྟར། ཡོངས་འཛིན་སྨྲ་དབང་༧བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་མདུན་ནས་དག་ཡིག་གི་མིང་གཞི་དང་། སུམ་རྟགས། སྙན་ངག སྒྲ་དང་སྡེབ་སྦྱོར། རྩིས་སྐར་ནག གསོ་བ་རིག་པ། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཐིག་རྩ། ཆོ་ག་ཕྱག་ལེན་དང་། སྐད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སོགས་སློབ་སྦྱོང་མཛད། ལྷག་པར་དུ་བོན་གྱི་མདོ་སྔགས་སེམས་གསུམ་ལ་བདག་དོན་དུ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གཞན་དོན་དུ་འཆད་རྩོད་རྩོམ་གསུམ་བཅས་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ལྷག་གི་རིང་ལ་སློབ་སྦྱོང་གནང་སྟེ། ༡༩༨༦ལོར་བཀའ་རབ་འབྱམས་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མཚན་བཏགས་བཞེས། ལོ་དེར་གཅེས་པའི་རང་ཡུལ་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་ཕེབས་ནས། མདོ་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་གྱི་གནས་རི་གྲགས་ཅན་དང་། དགོན་སྡེ་ཁག་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཅན་གྱི་ས་གནས། གྲགས་ཅན་གྱི་མི་སྣ་ཁག་མཇལ་འཕྲད་དང་ལྷག་པར་དུ་ཀྲུང་གོའི་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེར་མཇལ་འཕྲད་དང་འབྲེལ་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་རིང་ལུགས་འདི་མི་ཉམས་རྒྱུན་སྐྱོང་དང་ཉམས་པ་སླར་གསོ་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས།
དེ་ནས་༡༩༨༧ལོར་རྡ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་ཡོད་པའི་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་གསུང་རབ༼༡༩༥༥ནས་༡༩༨༥བར་དཔར་བསྐྲུན་གནང་བ༽ཁག་གི་དཀར་ཆག་རྩོམ་བསྒྲིགས་གནང་། ༡༩༨༩ལོར་མཁས་དབང་ནམ་མཁའི་ནོར་བུས་གདན་ཞུས་ལྟར་ཨི་ཊ་ལིITALYམེ་རི་སྒར་ཆོས་ཚོགས་སུ་ཕེབས་ནས་དེར་བཞུགས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་དཔེ་ཁྲིད་གནང་། སྐབས་དེར་ITALYROMEམཐོ་སློབ་ཤར་ཕྱོགས་སློབ་གཉེར་ཁང་ཆེན་མོའི་ནང་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཁག་གི་གསུང་རབ་རྣམས་ཀྱི་དཀར་ཆག་རྩོམ་བསྒྲིགས་གནང་བ་མ་ཟད། ཨི་ཊ་ལི་དང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་སློབ་མ་རྣམས་ལ་བོན་གྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གཞུང་བཅས་ཀྱི་སློབ་ཁྲིད་གནང་། ༡༩༩༠ལོར་ཨ་རི་ལ་ཐེངས་དང་པོར་ཕེབས་ནས་ཟླ་བ་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་ཚོགས་པ་ཁག་འདྲ་མིན་དང་། མཐོ་སློབ་ཁག་ཁ་ཤས་ནང་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དང་། རྒྱལ་རབས་དང་ལོ་རྒྱུས་ལྷག་པར་དུ་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་སེམས་སྡེའི་སྐོར་བཤད་ཁྲིད་རྒྱ་ཆེར་མཛད། ༡༩༩༡ལོར་ཡོངས་གྲགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཁས་པའི་གཟེངས་རྟགས་གནང་མཁན་གྱི་ཚོགས་པROCKFELLERFELLOWSHIPནས་གདན་ཞུས་གནང་བ་ལྟར་ཨ་རིའི་RICEUNIVERSITYHOUSTONལ་ཕེབས་ནས་རྩ་བའི་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་བཅས་བཤད་ཁྲིད་གནང་རྒྱུའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཤིང་། དེའི་ལས་ཞོར་དུ་ཨ་རིའི་ཡུལ་ཁག་འགའ་ཞིག་ནས་གདན་ཞུས་གནང་བ་ལྟར་ཕེབས་ནས། སྤྱིར་བོན་གྱི་ཤེས་རིག་ལོ་རྒྱུས་དང་། སྒོས་སུ་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་རིང་ལུགས་སྔོན་འགྲོ་བསགས་སྦྱོང་སྐོར་དང་དངོས་གཞི་སེམས་ཁྲིད་བཅས་ཀྱི་དཔེ་ཁྲིད་བཅས་ཀྱི་དཔེ་ཁྲིད་གནང་། ༡༩༩༢ལོར་ཨ་རིར་ལིག་མི་རྐྱའི་སློབ་གཉེར་ཁང་CHARLOTTESVILLAV.A.གསར་འཛུགས་གནང་སྟེ། ཁྲིམས་མཐུན་དེབ་སྐྱེལ་གྱི་ལག་འཁྱེར་ཐོབ། སློབ་གཉེར་ཁང་འདི་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དང་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས། གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་སྔོན་འགྲོ་འབུམ་དགུ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཁྲིད་ཀྱི་ཉམས་ལེན་དང་འབྲེལ་བའི་ཨ་སྙན་རྫོགས་གསུམ་སྐོར་གྱི་གདམས་ངག་ཟབ་མོ་སློབ་གཉེར་གནང་ས་ཞིག་རེད།
སློབ་གཉེར་ཁང་གི་མཛད་འཆར་སློབ་སྦྱོང་དེ་དག་གོམ་པ་རིམ་བགྲོད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ལོ་བདུན་རིང་སློབ་སྦྱོང་གནང་ཚུལ་གྱི་འཆར་གཞི་ཆ་ཚང་གཞན་དག་ནས་གསལ་ཡོད། སློབ་གཉེར་ཁག་གི་ལོ་གཅིག་ནང་དབྱར་དགུན་སྟོན་དཔྱིད་རེ་ལ་དུས་དེབ་རེ་མདོར་ན་ལོ་གཅིག་ལ་དུས་དེབ་ཁག་བཞི་དཔར་བསྐྲུན་གནང་བཞིན་པ་དང་། དུས་དེབ་དེའི་བརྗོད་བྱ་ལ་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དང་འབྲེལ་བའི་ལོ་རྒྱུས། གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ལྟ་སྒོམ་ཉམས་ལེན་སྐོར། བླ་མའི་མཛད་རྣམ་དང་སློབ་ཁྲིད་གནང་ཚུལ། སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་བྱེད་ཚུལ་བཅས་ཡིན།
ཁོང་གི་སློབ་མའི་ནང་ལ་ལྷོ་བྱང་གཉིས་ཀྱི་ཨ་རི་བ་དང་། ཉི་ཧོང་། ལྷོ་ཀོ་རི་ཡ། དབྱིན་ཇི། ཧྥ་རན་སི། པོ་ལན་ཊི། ཨོའུ་སི་ཀྲིར་ཡ། ཨི་ཊ་ལི། སི་པན། ཌན་མག། ཁེ་ན་ཌ། སུས་རྫི་ལན་ཌི་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་མི་སྣ་ཡོད་པ་རེད། གོང་གསལ་ཁོང་གིས་དབུ་འཛུགས་གནང་བའི་དབུས་ལིག་མི་རྐྱའི་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་འོག་ལ་དེའི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་ཁྱུང་རྫོང་ཞེས་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་དུ་མ་ཞིག་གསར་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་དཔེར་ན། CALIFORNIAཁྱུང་རྫོང་དང་། HOUSTONཁྱུང་རྫོང་MEXICOཁྱུང་རྫོང་POLANDཁྱུང་རྫོང་DENMARKཁྱུང་རྫོང་བཅས་ཡོད།
གང་ལྟར་བསྟན་འཛིན་དབར་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་སློབ་གཉེར་ཁང་འདིར་སློབ་མ་རྣམས་སྔོན་འགྲོ་དང་། དངོས་གཞི། གཞན་ཡང་། རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་གནད་དོན་སོགས་ཀྱི་ཁྲིད་ཀ་གང་ལ་གང་དགོས་དང་། དྭོགས་དཔྱོད་དཀའ་འགྲེལ་སོགས་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་བློ་དང་འཚམས་པ་བཤད་ཁྲིད་གསལ་པོར་གནང་བར་བརྟེན་སློབ་མ་རྣམས་དང་ཕྱོགས་ཕན་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་ལ་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱི་མེ་ཏོག་སྤེལ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་ཚད་མེད་གནང་བཞིན་འདུག གོང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་མི་སྣ་འདྲ་མིན་ཁོང་གི་སློབ་མར་གྱུར་པ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་ལས་བརྒལ་བ་མ་ཟད། ཉིན་ལྟར་ཁོང་གི་སློབ་ཁྲིད་དུ་འཛུལ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཡང་ཡར་ངོའི་ཟླ་ལྟར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་དང་འགྲོ་མུས་བཅས་རེད། ཁོང་གིས་ལྗགས་བརྩམས་གནངས་བ་གཤེན་རབ་ཀྱི་མཛད་རྣམ་རྒྱས་པ་གཟི་བརྗིད་ཀྱི་དཀར་ཆག་དེབ་གཅིག་དང་། དེ་བཞིན་དཔྱད་རྩོམ་ཆུང་བའི་རིགས་མང་ལ་ལྷག་པར་དུ་རྫོགས་ཆེན་གྱི་ལྟ་ཁྲིད་དང་འབྲེལ་བWONDERSOFTHENATURALMINDཅེས་པའི་དེབ་ཅིག་དབྱིན་སྐད་ཐོག་བྲིས་ནས། དཔར་ཐེངས་དང་པོར་ཚར་གྲངས་༣༠༠༠དང་། དེ་རྗེས་དཔར་ཐེངས་གཉིས་པར་ཚར་གྲངས་༣༠༠༠-༡༩༩༥ལོརPOLISHསྐད་ཐོག་ཏུ་བསྒྱུར་ནས་དཔར་ཐེངས་དང་པོར་ཚར་གྲངས་༣༠༠༠དང་། ༡༩༩༥ལོར་SPANISHསྐད་ཐོག་ཏུ་བསྒྱུར་ཟིན་ནས་དཔར་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་བཅས་རེད།
ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་དོན་ལ་ལྷག་བསམ་ཆེ་ཞིང་འཁོས་ཞན་ཉམས་ཐག་རིགས་ལ་རྒྱབ་བསྐྱོར་དང་བོན་གྱི་གདན་ས་ཆེན་པོ༧དཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་དགོན་དང་། བལ་ཡུལ་ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེ་སོགས་སློབ་གཉེར་གྱི་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་ལ་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་རོགས་སྐྱོར་གནང་དང་གནང་མུས་བཅས་རེད། རྩ་བའི་བསྟན་འཛིན་དབང་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་སློབ་ཁྲིད་གནང་སྟངས་ཀྱི་མཛད་རིམ་གོང་ཞུས་ལོ་རེར་འདོན་ཐེངས་བཞི་རེ་ཡོད་པ་ལྟར་ལོ་སོ་སོའི་མཛད་འཆར་དུས་ཚེས་གཏན་འཁེལ་གནང་བ་རྣམས་ལོ་སོ་སོའི་དུས་དེབ་ཁག་ནང་གསལ་བོར་འཁོད་ཡོད་པའོ། །
༼བོན་སྒོ༽ལས་བཤུས།